Wydawca treści Wydawca treści

Historia Nadleśnictwa

Nadleśnictwo Stare Jabłonki stanowi część kompleksu leśnego stanowiącego Puszczę Taborską zwaną też Knieją Ostródzką. Stare Jabłonki wymienione są po raz pierwszy w 1584 roku jako majątek książęcy. W 1619 roku Albrecht Finck otrzymał z prawem dziedziczenia przez obydwoje dzieci od Jana Zygmunta z Lipowca pięć włók magdeburskich. W latach 1628-1675 owe pięć włók należało do Albrechta i Krzysztofa Fincków oraz mieszczanina ostródzkiego Jerzego Fahrenholza. Jerzy Fahrenholz sprzedał swoje dobra Krzysztofowi Rostkowi, za co ten miał dostarczać przez dwa lata smołę, a kupować piwo i wino. Posiadacz ziemi w Jabłonce Krzysztof Roch nazywał siebie również Jabłońskim.

Począwszy od II-go wieku n.e. w okresie wpływów rzymskich na tereny Ziemi Ostródzkiej wkraczało osadnictwo kultury oksywskiej. W V wieku rozwija się osadnictwo pruskie, powstają liczne grodziska. Osadnictwo to nie miało większego wpływu na lasy ostródzkie. Lasy głównie liściaste stanowiły wtedy ogromne kompleksy.
 
Począwszy od roku 1274 Zakon Krzyżacki rozpoczął planową działalność osadniczą. W wieku XIV i XV powstało 28 wsi rycerskich i 13 krzyżackich, głównie na prawie chełmińskim. Począwszy od tego okresu nastąpiło gwałtowne zmniejszanie się powierzchni lasów na skutek nadmiernej ich eksploatacji. W wyniku rabunkowej gospodarki w XVI w. w okolicach Ostródy pozostał już tylko niewielki kompleks leśny - dzisiejsza Puszcza Taborska, gdzie nadal dominowały lasy liściaste. W tym też okresie sosna taborska staje się znaną i bardzo cenioną w Europie i na całym świecie. W XVI i XVII w. następuje gwałtowny wzrost eksportu tego gatunku do krajów Europy Zachodniej na maszty okrętowe. W wyniku rabunkowej gospodarki udział tego gatunku w drzewostanach zaczął się zmniejszać.
W 1701 roku nadleśniczy tutejszy odstąpił dwie włóki Janowi Jabłońskiemu i Markowi Rostkowi z siedmioma latami wolnymi od czynszu. Przez cały wiek XVIII żyła we wsi rodzian Rostków – Jan, Krzysztof i jego żona Anna z domu Kerska. Pod koniec XVIII wieku Krzysztof Rostek sprzedał 2,5 włóki Abrahamowi Dondowi za tysiąc talarów. Po stu latach ziemia przeszła w ręce niemieckie. W 1820 roku Stare Jabłonki liczyły pięć dymów i 29 osób. W 1861 roku majątek i wieś liczyły 534 morgi i 56 mieszkańców. W 1925 roku mieszkało w Starych Jabłonkach 240 osób.Władze Państwa Pruskiego już w XVII w. zapoczątkowały politykę leśną zmierzającą do ochrony lasów. Wprowadzono wiele ograniczeń w ich eksploatacji. Na początku XVII wieku wydano zakaz budowy domów drewnianych. W 1739 r. ograniczono dni wywozu drewna do wtorku i piątku, a od 1775 r. dodatkowo do miesięcy zimowych. Hamowano rozwój przemysłu wyniszczającego lasy.
Wprowadzano stopniowo racjonalną gospodarkę leśną zmierzającą do zahamowania wylesień, a także do przebudowy drzewostanów liściastych na drzewostany sosnowe.
Powstało szkolnictwo leśne, powołano administrację leśną, a więc powołano nadleśniczych, leśniczych, podleśniczych i inspektorów, utworzono Nadleśnictwa Tabórz i Miłomłyn.
W roku 1775 wydano ustawę leśną.
Na początku XIX wieku zasady gospodarowania w lasach były podobne do współczesnych. Wyliczano z dużą dokładnością etaty cięć. W okresie tym najczęściej stosowano zręby zupełne, na których po wykarczowaniu pni przez 2 kolejne lata wysiewano zboże, a następnie odnawiano zręby, głównie sosnę przez „siew z ręki". Na żyznych  siedliskach w młodnikach sosnowych powstawały samosiewy drzew cienioznośnych tworząc w ten sposób drzewostany sosnowe z gatunkami cienioznośnymi  w 2 piętrze. W wyniku takiej gospodarki już od 1865 r. na terenie Puszczy Taborskiej drzewostany sosnowe zajmowały ponad 90% powierzchni. Ten sposób gospodarowania utrzymał się aż do II Wojny Światowej.
W wyniku kolejnej reorganizacji w roku 1868 utworzono Nadleśnictwo Stare Jabłonki, które przetrwało aż do chwili obecnej.
Pod koniec II wojny światowej na przełomie lat 1944/45 powierzchnia nadleśnictwa pod administracją niemiecką wyniosła 4.853 ha, w tym leśna 4200 ha, nieleśna 381 ha oraz wody 272 ha. Ostatni niemiecki nadleśniczy nazywał się Fritz Schroeder. W skład nadleśnictwa wchodziło wówczas 5 leśnictw:
  1. Vonferne - obecnie Mitelki
  2. Weissbruch - Białe Błota
  3. Gensken - Gąsiory
  4. Bardungen - Barduń
  5. Altfinken - Draby 
 
Latem 1945 roku utworzono Nadleśnictwo Stare Jabłonki o pow. 6.500 ha pod administracją polską. Do wymienionych leśnictw dołączono nowoutworzone Ostrowin, powstałe częściowo z lasów byłego majątku.
 
Pierwszy nadleśniczy powołany w roku 1945 nazywał się Jan Kowalski.
 
W roku 1950 powierzchnia ogólna Nadleśnictwa Stare Jabłonki wynosiła 7.661 ha. W latach 1950-1962 przyjęto z PFZ 1.887 ha gruntów przeznaczonych do zalesienia, bądź już zalesionych. W roku 1972 powierzchnia Nadleśnictwa wynosiła 8.757 ha.
W 1973r. w wyniku reorganizacji w lasach do Nadleśnictwa Stare Jabłonki przyłączono część Nadleśnictwa Tabórz, Kudypy, Stawiguda i Olsztynek. Powierzchnia Nadleśnictwa wzrosła do 17.560 ha. Powierzchnię tę podzielono tworząc obręb Stare Jabłonki o powierzchni 9.638 ha i obręb Jagiełek o powierzchni 7.922 ha.